The Changing Structure of Careers and New Career Theories

Kariyerin Değişen Yapısı ve Yeni Kariyer Kuramları

Authors

  • Emine Nazlı İstanbul Üniversitesi

The rapid change in information and technology around the world has necessitated innovation in every field. As a result of this change, the traditional career approach has become outdated and new career theories that are different from each other have been put forward. Both academic studies and practices in business life reveal that the understanding of career is progressing towards new career theories. The aim of this study is to contribute to the literature by addressing from a current perspective how new career theories evolve and diversify in line with current literature. Another purpose is to examine the effects of the theories examined on employees and organizations. In this study, the descriptive analysis method, which is one of the qualitative research methods, was used. This study is a compilation article created by scanning the literature from domestic and foreign secondary sources. In the studies conducted, there are many findings that new career theories enable employees and organizations to be more effective and efficient. However, it has also been concluded that new career theories have negative aspects such as weakening the organizational commitment of employees and depriving them of social security. Despite the discussions and findings in this field, it is thought that new career theories will continue to be discussed and continue to exist in working life in the future.

Dünya genelinde bilgi ve teknoloji alanında yaşanan hızlı değişim, her alanda yeniliği zorunlu kılmıştır. Yaşanan bu dönüşümle birlikte geleneksel kariyer yaklaşımı güncelliğini yitirmiş ve birbirinden farklı yeni kariyer kuramları ortaya atılmıştır. Gerek akademik çalışmalar, gerekse iş yaşamındaki uygulamalar kariyer anlayışının yeni kariyer kuramlarına doğru ilerlediğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın amacı, güncel literatür doğrultusunda yeni kariyer kuramlarının nasıl evrildiğini ve çeşitlendiğini aktüel bir bakış açısı ile ele alarak, alan yazınına katkıda bulunmaktır. Bir diğer amacı ise, incelenen kuramların çalışanların ve örgütlerin üzerine olan etkisini incelemektir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden betimleyici analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışma yerli ve yabancı ikincil kaynaklardan literatür taraması yapılarak oluşturulmuş bir derleme makalesidir. Yapılan araştırmalarda yeni kariyer kuramlarının çalışanların ve örgütlerin daha etkin ve verimli olmasını sağladığı ile ilgili birçok bulgu mevcuttur. Bununla birlikte yeni kariyer kuramlarının çalışanların örgütsel bağlılıklarını zayıflatması, onları sosyal güvenceden mahrum bırakması gibi olumsuz yönlerinin bulunduğu sonucuna da ulaşılmıştır. Bu alanda yapılan tartışmalara ve elde edilen bulgulara rağmen, yeni kariyer kuramlarının ilerleyen dönemlerde de tartışılmaya ve çalışma hayatında varlığını sürdürmeye devam edeceği düşünülmektedir.

Akın, A. (2005). “Takım Kariyer Modeli” İle Proje Takımlarında Kariyer Geliştirme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (25), 1-18.

Atalay, E. (t.y.). Kariyer Yönetimi ve Güncel Kariyer Sorunları, https://www.researchgate.net/publication/354238961 Erişim Tarihi: 20.05.2024.

Aytaç, S., Keser, A. (2017). Çalışma Yaşamında Kariyer. Umuttepe Yayınları.

Balta Aydın, E. (2007). Örgütlerde Kariyer Yönetimi, Kariyer Planlaması, Kariyer Geliştirmesi Ve Bir Kariyer Geliştirme Programı Olarak Koçluk Uygulamaları (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Denizli.

Brousseau, K. R., Driver, M. J., Eneroth, K., & Larson, R. (1996). Career pandemonium: Realigning organizations and individuals. Academy of Management Perspectives, 10(4), 52-66.

Career Planning Resource, https://hr.uw.edu/pod/, Erişim Tarihi: 20.06.2024.

Çakmak Otluoğlu, K. Ö. (2014). Kariyer Olgusunun Kavramsallaştırılmasında Kullanılan Metaforlar. Ege Academic Review, 14(2), 221-230.

Çetin, C., Karalar, S. (2016). X, Y ve Z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 157-197.

Demir, S. (2019). Çalışanların Sınırsız ve Çok Yönlü Kariyer Tutumlarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(7), 5-29.

Denizli, A. A., & Dündar, G. İ. (2019). Kaleydoskop kariyer: Güncel kariyer yaklaşımlarında yeni bir model. IV. International Entrepreneurship, Employment and Career Congress. 700-709.

Dikili, D. A. (2012). Yeni Kariyer Yaklaşımlarına İlişkin Değerlendirmeler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 473-484.

Erdoğan, E., & Çiğdem, S. (2019). Portföy Çalışma ve Değişen Kariyer Davranışları: Freelance Çalışanların Deneyimleri Üzerinden Değerlendirme. Pesa Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 184-199.

Erdoğmuş, N. (2021). Teori ve uygulamada kariyer. Nobel Akademik Yayıncılık.

Fenwick, T. J. (2006). Contradictions in portfolio careers: Work design and client relations. Career Development International, 11(1), 65-79.

Geylan, R. (2018). Kariyer Yönetimi. Geylan, R. (Ed), Örgütlerde İnsan Kaynakları Yönetimi. Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1803. Eskişehir. 92-109.

Göktaş, P. (2017). Kuşakların Kariyer Yaklaşımları İle İlişkilendirilmesine Yönelik Bir Çalışma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), 373-393.

Güdük, Ö. (2019). Sağlık Hizmetlerinde Kurumsal Performans Yönetimi ve Bir Uygulama (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul.

Gürbüz, G. (2012). Personel Güçlendirme Uygulamalarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trakya.

Hildred, K., & Pinto, J. C. (2023). Kaleidoscope Career Model: Impact of Personal, Family, Organizational and Social Variables. Psychological Applications and Trends. 387-389.

HRZone, https://hrzone.com/how-to-encourage-your-teams-to-embrace-the-career-spiral-staircase/, Erişim Tarihi: 21.05.2024.

İçerli, L., & Bilen, G. (2023). Çalışma Yaşamında Değişen Kariyer Anlayışı: Kaleydoskop Kariyer Modeli.

EUropean Journal of Managerial Research (EUJMR), 7(12), 15-33.

Kale, E., Özer, S. (2012). İşgörenlerin Çok Yönlü ve Sınırsız Kariyer Tutumları: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2), 173-196.

Kanbur, A., Salihoğlu, G. H. (2014). Çalışanların Sınırsız ve Değişken Kariyer Yolculuğunda İşkolikliğin Rolü Üzerine Bir Araştırma. Manas Journal of Social Studies, 3(2), 27-58.

Knowles, J., & Mainiero, L. (2021). Authentic talent development in women leaders who opted out: Discovering authenticity, balance, and challenge through the kaleidoscope career model. Administrative Sciences, 11(2), 60. 1-29.

Lichtenstein, B. M. B., & Mendenhall, M. (2002). Non-linearity and response-ability: Emergent order in 21stcentury careers. Human Relations, 55(1), 5-32.

Mathawan, N., et.al., (2021). The Relationship Between Protean Career and Career Satisfaction among Employees in Manufacturing Factory. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 11(11), 2021, 1468-1479.

Misican, D. Ö., Bedir, E. (2017). Değişimin ortaya çıkardığı yeni kuşağın değişen kariyer algısı: Bilişim sektörü uygulaması. Çalışma İlişkileri Dergisi, 8(1), 78-99.

Munnelly, K. (2022). Motivations and Intentionality in the Arts portfolio career. Artivate, 11(1), 1-17.

Demir, M. ve Öztürk, B. (2023). Kentsel Yeşil Alanların Planlanması ve Yönetimi. Hayali Şehir Planlama Dergisi, 15(3), 78-99.

Nazlı, E. (2024). Türkiye’de Üniversite Kariyer Merkezi Algı ve Memnuniyeti ile Kariyer Farkındalığı İlişkisi. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Nishanthy, H. M., & Kailasapathy, P. (2016). ’Impact of protean career orientation on employee commitment’. In Proceedings of 40th IASTEM International Conference, Kuala Lumpur, Malaysia.

Okutan, E., Göncü, M. (2019). Kariyer Kavramı, Kapsamı ve Boyutları, Ed. Kaygın, E., Erzengin, Y. Kariyer, Temel Kavramlar, Yönetimi, Güncel Konular, (1.Baskı). Eğitim Yayınevi.

Öktem Özgür, A. (2015). Kariyer Değerleri ve Algılanan İstihdam Edilebilirlik (1.Baskı). İstanbul: Kitap Ana Basım Yayın.

Öngel, V., Tatlı, H. S., Öngel, G., & Süslü, M. (2021). Üniversite çalışanlarının çok yönlü kariyer tercihleri: Zaman kullanım eğilimi ve kişilik özellikleri açısından bir inceleme. Alanya Akademik Bakış, 5(1), 1-20.

Özdemir, Y. (2013). Marmara Bölgesi’ndeki İşletmelerin İK Yöneticilerinin Kariyer Anlayışındaki Değişime Yönelik Değerlendirmeleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 257-274.

Öztürk, U. (2022). Tipik ve Esnek Çalışanların Yeni Kariyer Yaklaşım Tutumu ve Subjektif Kariyer Başarı Algısı İlişkisi (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.

Paksoy, M., Hırlak, B., & Balıkçı, O. (2019). Sınırsız ve çok yönlü kariyer tutumlarının bazı demografik özellikler açısından incelenmesi: Adana örneği. Journal of Academic Value Studies, 3(12), 277-292.

Polat, F. B., & Özdemir, Y. (2021). Yeni kariyer yaklaşımlarına güncel bir bakış: Kaleydoskop kariyer modeli. İş ve İnsan Dergisi, 8(1), 107-121.

Sullivan, S. E., & Baruch, Y. (2009). Advances in career theory and research: A critical review and agenda for future exploration. Journal of management, 35(6), 1542-1571.

Sullivan, S. E., Forret, M. L., Carraher, S. M., & Mainiero, L. A. (2009). Using the kaleidoscope career model to examine generational differences in work attitudes. Career Development International, 14(3), 284-302.

Tarhan, E. (2019). Kadınların Kariyer Kararlarını Anlamak: Kaleydoskop Kariyer Modeli. Journal of Management & Labor/Yönetim ve Çalışma Dergisi, 3(1). 118-132.

The Adecco Group, (2017). Flexible Working A career and lifestyle pathway.

Uzunbacak, H. H., Zengin, S., & Çelik, Y. (2019). Sınırsız Kariyerin Kariyer Başarısı Üzerindeki Etkisinde Kariyer Bağlılığının Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 629-642.

Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201.

Vitton, S. (1991). Switching Career Paths in a Dual Ladder System: A Personal Perspective. In IEEE-USA Seventh Biennial Careers Conference'Change & Competitiveness & Careers. 89-91.

Yavuz, A. (1994). Esnek Çalışma ve Endüstri İlişkilerine Etkisi. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

There are 47 references in total.

Downloads

Article Information

  • File Downloads 17
  • Abstract Views 136
  • Share
Download data is not yet available.